MENÜ

Fotografta Özportre Üzerine Otodidaktik Bir Değerlendirme

* Geniş Açı – Fotograf Sanatı Dergisi, Dosya konusu: Öz portre, Eylül-Ekim 2000 Sayı: 13, sf: 70-71, İstanbul


Özportrenin ya da öne yönlenmenin benim için taşıdığı anlam ve önemine değinmeden önce, fotografiyi hangi anlatım dili çerçevesinde kullandığımı bilmeyenler için şunu vurgulamam gerekir ki ben, şayet fotografinin sanat nesnesi yaratmada bir rolü bulunduğunu varsayarsak, o zaman sanatın, nesnel gerçekliğin bire bir üretilmesi olduğunu ve bundan başka bir şey olamayacağına inananlardan değilim. Fotografinin teknolojik olarak kullanıcılara sunduğu an sınırlaması yerine ben, o an’ı izlemeyi; süreç içinde düş gücünden, bir düş ya da bilinçaltı bir dürtüden kaynaklanan şeylerin imgelerini birleştirerek, o öteki gerçeklikle yüz yüze gelmenin akışkan bir yolu olarak düşlediğim fotografiyi yapmayı ve –tıpkı tiyatroda olduğu gibi– kendi öznel gerçekliğimi yaratmayı, Man Ray’in de dediği dibi, yasak olan her şeyin yapıldığı bir özgürlük ortamı oluşturmayı amaç edinmişimdir her zaman.

Bu bakış penceresi doğrultusunda başlayan ve süreklilik gösteren fotografi serüvenim içinde zaman zaman, gerek eleştirel gerçekçi tavırlı çalışmalarımdaki bir kavramın imgesel yorumunda ve gerekse de öznel çözümlemelerde öne yönlenme (imgenin seyirciye dönük olması) baskın plastik öğe olarak ortaya çıkıyor. Bilindiği gibi, genel anlamda ve gösterge bilimsel açıdan değerlendirildiğinde fotografi ve onu oluşturan imgeler bütünü, izleyiciyle dolaylı ilişki kurmaktadır. Kimi çalışmalarımda baskın plastik öğe olarak görülen öne yönlenmeyi, bir yanda imgenin seyirciyle dolaysız ilişki kurma çabası, diğer yanda ise, bir kültür özelliği olarak görmekte ve değerlendirmekteyim. Çünkü kültürümüzün başka alanlarında da benzer motiflere ve düzenlemelere rastlamak mümkündür. İmgenin gözünü seyirciye dikmesi, seyirciyle dolaysız ilişki kurması, kültürümüzde mekânın kullanımı ve mekân düzeni ile bağlantılı olduğu kadar, fotografinin normal retoriğinde konunun esasının ortaya konuşunu simgeler. Bu yüzden öne yönlenme eylemini içleyen ve imge olarak kendimi kullandığım çalışmalar, en canlı biçimiyle konu veya kavram ile seyirci arasında kurulan ve söze dayalı olmayan bir iş birliğini, diyalogu başlatır.

Tüm yazılar